Sztuka prezentacji w erze cyfrowej: jak nowoczesne wystąpienia zmienią Twoją komunikację

Sztuka prezentacji nieustannie ewoluuje, dostosowując się do zmieniających się realiów cyfrowego świata. W rozmowie z dr Małgorzatą Grześków-Gorgosz, doświadczoną trenerką BERNDSON, odkrywamy, jak skutecznie przekazywać informacje, zarówno w świecie fizycznym, jak i online. Poznaj najnowsze techniki i strategie, które pomogą wzmocnić Twoje umiejętności prezentacyjne.

Prezentacje stanowią kluczowy element współczesnej komunikacji biznesowej. Badania przeprowadzone przez Forbes pokazują, że 70% pracowników uważa umiejętność prezentacji za kluczową dla ich kariery zawodowej (Communispond, 2023). Dodatkowo, według badań przeprowadzonych przez Gallup, około 75% ludzi doświadcza lęku przed wystąpieniami publicznymi (SketchBubble, 2023). Wraz z rozwojem technologii, sztuka wystąpień publicznych przeszła znaczącą transformację, stając się bardziej dynamiczną i interaktywną. W wywiadzie z dr Małgorzatą Grześków-Gorgosz, ekspertką w dziedzinie komunikacji i prezentacji, dowiemy się, jak dostosować się do tych zmian i jakie korzyści przynosi rozwijanie umiejętności prezentacyjnych.

Ewolucja sztuki prezentacji

Małgorzata Grześków-Gorgosz zauważa, że cyfryzacja znacząco wpłynęła na sztukę prezentacji. „To, co kiedyś było domeną prezenterów telewizyjnych, stało się codziennością dla wielu z nas. Prezentacje muszą być teraz krótsze, bardziej dynamiczne i wzbogacone wizualizacjami, infografikami oraz animacjami,” mówi. Technologia zmieniła nie tylko sposób, w jaki prezentujemy, ale także nasze podejście do tworzenia i odbioru treści. Badania pokazują, że wizualne elementy, takie jak infografiki i wideo, mogą zwiększyć zaangażowanie i retencję informacji nawet o 80% (Prezi, 2018). Dodatkowo, narzędzia do prezentacji online umożliwiają interakcję w czasie rzeczywistym, co zwiększa skuteczność przekazu (Forbes, 2020).

Kluczowe elementy skutecznej prezentacji

Kontakt wzrokowy z uczestnikami jest również istotny dla budowania relacji i zaangażowania - stosowanie techniki "3-sekundowego spojrzenia" pozwala utrzymać uwagę publiczności. Mowa ciała odgrywa ogromną rolę w odbiorze prezentacji, dlatego ważne jest, aby stać prosto, używać odpowiednich gestów i unikać nerwowych nawyków. Z kolei zarządzanie stresem i tremą jest niezbędne, a solidne przygotowanie oraz techniki relaksacyjne, takie jak głębokie oddychanie i medytacja, mogą znacząco pomóc zniwelować stres. Efektywne wykorzystanie multimediów i technologii, takich jak Zoom, Microsoft Teams, Mentimeter czy Slido, zwiększa zaangażowanie publiczności, a wizualizacje w postaci infografik i animacji, wzmacniają przekaz. Dostosowywanie treści do specyficznych potrzeb i zainteresowań publiczności, interakcje, pytania retoryczne, historie i anegdoty są niezbędne dla angażowania słuchaczy. Warto również stosować interaktywne narzędzia oraz organizować przerwy na dyskusje w mniejszych grupach, szczególnie podczas prezentacji online, aby utrzymać uwagę i zaangażowanie publiczności.

sztuka prezentacji - paw - jak cię widzą tak ci płacą

Korzyści z umiejętności prezentacyjnych

Sztuka prezentacji przynosi liczne korzyści zarówno w pracy, jak i w życiu codziennym. W pracy, umiejętność efektywnego prezentowania pomaga w przekonywaniu innych do swoich pomysłów, zwiększa skuteczność komunikacji oraz buduje profesjonalny wizerunek. Badania przeprowadzone przez Harvard Business Publishing wskazują, że efektywne umiejętności prezentacyjne są kluczowe dla osiągania sukcesów zawodowych, a dobrze zaprojektowane prezentacje mogą zwiększyć retencję informacji oraz zaangażowanie publiczności (Harvard Business Publishing, 2021)​. Ponadto, umiejętności te są niezbędne w zarządzaniu zespołem, negocjacjach i budowaniu relacji z klientami, co może znacząco wpłynąć na wyniki biznesowe (The Knowledge Academy, 2021)​​. 

W życiu codziennym, zwłaszcza w zakresie relacji interpersonalnych i opanowania stresu umiejętności związane z prezentacji także odgrywają niebagatelną rolę. „Te umiejętności są niezbędne również w życiu prywatnym, gdzie skuteczna komunikacja jest kluczem do budowania relacji,” podkreśla trenerka.Pomagają rozwijać pewność siebie, co przekłada się na lepsze relacje z innymi ludźmi. Efektywne komunikowanie myśli i uczuć może prowadzić do głębszych i bardziej satysfakcjonujących interakcji z rodziną, przyjaciółmi i współpracownikami​ (Nature)​. Ponadto, prezentacje uczą zarządzania stresem, ponieważ regularne wystąpienia przed publicznością pomagają w radzeniu sobie z tremą i lękiem, co jest niezwykle przydatne w codziennych sytuacjach stresowych, bo „Nic tak nie redukuje stresu jak solidne przygotowanie” - mówi Małgorzata​. Dodatkowo, umiejętności prezentacyjne mogą poprawić zdolności organizacyjne i umiejętność jasnego przekazywania informacji, co jest korzystne zarówno w życiu zawodowym, jak i osobistym.

Jakie techniki i strategie mogą pomóc prelegentom w zarządzaniu stresem i tremą przed i podczas wystąpienia publicznego?

Zarządzanie stresem i tremą przed i podczas wystąpienia publicznego jest kluczowe dla skutecznej prezentacji. Istnieje wiele technik, które mogą pomóc prelegentom w opanowaniu tych emocji.

Jedną z najważniejszych jest solidne przygotowanie i próby. Dokładne zapoznanie się z tematem prezentacji, przygotowanie szczegółowego planu i wielokrotne ćwiczenie wystąpienia na głos, najlepiej przed lustrem lub nagrywając siebie, może znacząco zredukować stres. Przeglądanie nagrań pomaga identyfikować obszary do poprawy i stopniowo udoskonalać swoje wystąpienie.

Techniki relaksacyjne, takie jak ćwiczenia oddechowe (np. technika 4-7-8, polegająca na wdechu przez 4 sekundy, zatrzymaniu oddechu na 7 sekund i wydechu przez 8 sekund) mogą uspokoić umysł i obniżyć tętno. Regularne praktykowanie uważności i medytacji, zwłaszcza przed wystąpieniem, także może znacząco obniżyć poziom stresu i poprawić koncentrację.

Strategie psychologiczne, które zmieniają postrzeganie stresu, również są pomocne. Zamiast myśleć "jestem zdenerwowany", można przekierować te emocje na "jestem podekscytowany", co pozytywnie wpływa na sposób postrzegania sytuacji stresowej. Wizualizacja sukcesu, czyli wyobrażanie sobie udanego wystąpienia i każdego jego etapu, pomaga w budowaniu pewności siebie.

Utrzymywanie kontaktu wzrokowego z różnymi osobami w publiczności pomaga w nawiązaniu relacji i zmniejsza poczucie izolacji. Pauzy i kontrola tempa mowy umożliwiają prelegentowi złapanie oddechu i zastanowienie się nad kolejnymi słowami, co pomaga w kontrolowaniu nerwowości i zapewnia klarowność przekazu. Hydratacja i unikanie kofeiny, która może zwiększać napięcie, również są ważne dla utrzymania energii i dobrego samopoczucia.

Regularne wystąpienia przed kamerą, telefonem lub innymi ludźmi pomagają budować doświadczenie i pewność siebie. Z czasem poziom stresu związany z wystąpieniami publicznymi maleje, ponieważ pewne elementy stają się rutynowe. Uczestnictwo w kursach i warsztatach z zakresu wystąpień publicznych oraz zarządzania stresem umożliwia naukę nowych technik i zdobycie praktycznych umiejętności. Stosując te techniki i strategie, prelegenci mogą skutecznie zarządzać stresem i tremą, co prowadzi do bardziej efektywnych i pewnych siebie wystąpień publicznych.

Sztuka prezentacji to nie tylko umiejętność zawodowa, ale także klucz do sukcesu w różnych aspektach życia. Jak zauważył Zig Ziglar, „Jeśli ludzie cię lubią, będą cię słuchać, ale jeśli ci ufają, będą z tobą robić interesy”​​. Prezentacje pozwalają na budowanie relacji, wyrażanie swoich myśli i idei w sposób przekonujący oraz efektywne zarządzanie stresem. W pracy, umiejętność prezentowania pomaga w osiąganiu celów biznesowych, budowaniu profesjonalnego wizerunku i efektywnym zarządzaniu zespołem. W życiu codziennym natomiast, rozwija pewność siebie i ułatwia komunikację z innymi, co przekłada się na lepsze relacje interpersonalne. Techniki zarządzania stresem, takie jak solidne przygotowanie, ćwiczenia relaksacyjne i wizualizacja sukcesu, mogą znacząco poprawić jakość naszych wystąpień. Korzyści płynące z opanowania sztuki prezentacji są nie do przecenienia zarówno w pracy, jak i w życiu. To inwestycja, która zwróci się wielokrotnie.

Chwała tym, którzy chwalić się potrafią.

Ze zdumieniem obserwuję poczynania ludzi, którzy swoje publiczne wystąpienia zaczynają od autokrytyki. Już sama postawa takich osób mówi o ich braku wiary w siebie. Tymczasem każde wystąpienie powinno być od początku do końca pochwałą własnych zalet i atutów. Nie można skutecznie walczyć o wiarygodność, jeśli nie ufa się samemu sobie.

Niemal każde publicznie wypowiadane słowa okupione są tremą. Właśnie tym tłumaczę błąd autodeprecjacji mówców, którzy stając przed audytorium wyliczają własne niedoskonałości. Najczęściej słyszę, że ich wystąpienie „a pewno nie będzie tak ciekawe jak poprzednie”. Albo „pragnę zapewnić, że nie zajmę Państwu wiele czasu…” lub „to co powiem, pewnie nie wszystkich zainteresuje”. Fanem autokrytycyzmu okazał się jednak pewien menadżer, który każdą swą prezentację zaczynał od słów: „Nie chcę nikogo zanudzać, ale nie jestem mistrzem wystąpień publicznych.”

Na czym polega błąd? Krytykując samych siebie, zapowiadając własne porażki, podcinamy gałąź, na której siedzimy. Uwaga słuchaczy ogniskuje się wówczas na spodziewanym blamażu prezentera. Zamiast motywować się do działania, szukać w sobie tej lepszej strony, koncentruje się on na wadach, potknięciach i klęskach. Czy potrafimy sobie wyobrazić sportowca, który szykując się do biegu na 100 metrów, w duchu mówi sobie „i tak nie wygram, bo jestem kiepski i nie biegam tak szybko jak moi rywale”? Myślę, że nogi takiego sprintera natychmiast stałyby się ciężkie jak ołów a chęć do walki opadłaby do zera.

Sport i wystąpienia publiczne można zresztą porównać. W jednym i drugim przypadku mamy do czynienia z wysiłkiem. I tu i tu o sukcesie decyduje nie tylko kondycja fizyczna, ale też mentalność. I wreszcie coś bardzo optymistycznego – dobrego sportowca i mówcę można wytrenować. Jak? Zacznijmy właśnie od głowy. Twoje wystąpienie to szansa na sukces i tylko od Ciebie zależy czy chcesz z niej skorzystać. Twoim słuchaczom należy się szacunek, więc daj z siebie wszystko, by byli zadowoleni. Pozytywne nastawienie generuje właściwą postawę przy wystąpieniu. Działa tu sprzężenie zwrotne, więc myśl o swoich sukcesach, atutach i celu, który sobie wyznaczyłeś. Pamiętaj, że najbardziej krytyczni wobec nas jesteśmy my sami, a audytorium nie zauważy większości drobnych błędów i pomyłek. Na koniec przypomnij sobie o mojej zasadzie – GDG, PDP, TDT. Oznacza to przyjęcie właściwej postawy, czyli głowa do góry, pierś do przodu, tyłek do tyłu.

Autodeprecjacja, nawet jeśli nie zostanie zwerbalizowana, przynosi same straty. Przypomina mi gaszenie ognia benzyną i bywa nieracjonalna. Czym innym jest autoironiczne potraktowanie własnego błędu, a czym innym jego zapowiedź i wyczekiwanie. Nie ma mówców doskonałych, ale ci, którzy do ideału się zbliżyli potrafią wybaczyć sobie potknięcie i nie myślą o porażce zanim ich wystąpienie się rozpocznie. Pracując przez lata z kamerą i mikrofonem nauczyłem się nie wymagać od siebie nadmiernego perfekcjonizmu. To samo zalecam uczestnikom moich szkoleń. Jeśli będą wobec siebie zbyt wymagający, dostrzegą każdy, nawet najdrobniejszy błąd i zaczną się w myślach krytykować. Po chwili zniszczy ich własny umysł, który wmówi im, że do niczego się nie nadają. Stąd już tylko krok do publicznej autoegzekucji.

Stając przed audytorium przypomnijmy sobie o własnych sukcesach zawodowych i osobistych. Kto i za co najczęściej nas chwalił? Jak wykorzystać własne atuty? Warto też wiedzieć, że są sytuacje, w których wypada się chwalić. Jeśli sami tego nie zrobimy, to nikt się nie dowie co osiągnęliśmy. Sztuka wystąpień publicznych to umiejętność eksponowania swych zalet, właściwego połączenia formy i treści oraz wiary w to, że w trakcie wystąpienia najważniejszy jest człowiek.

Ekspert BERNDSON
W dziedzinie Kreowania Wizerunku