Jak zarządzać stresem i emocjami: ekspercki przewodnik zwiększenia odporności psychicznej

Stres stał się nieodłączną częścią naszego życia, wpływając na nas zarówno w sferze zawodowej, jak i osobistej. W obliczu coraz bardziej wymagających wyzwań współczesności, dynamicznych zmian gospodarczych i społecznych, umiejętność zarządzania stresem i emocjami stała się kluczowa dla utrzymania zdrowia psychicznego i efektywności w działaniu.

Badania wskazują, że stres długotrwały ma negatywny wpływ na nasze zdrowie, a także na naszą produktywność i zaangażowanie. Wzrost problemów związanych ze stresem obserwuje się zarówno wśród dorosłych, jak i młodzieży. Jednocześnie świadomość potrzeby radzenia sobie ze stresem rośnie, a ludzie coraz częściej szukają skutecznych sposobów, aby poprawić swoją odporność psychiczną.

W tym artykule omówimy, jak efektywnie zarządzać stresem i emocjami, korzystając z eksperckiej wiedzy i doświadczenia Wojciecha Budy, doświadczonego trenera specjalizującego się w tej tematyce. Poznamy konkretne techniki, dowiemy się, jak budować odporność emocjonalną, a także zrozumiemy, dlaczego warto inwestować w rozwijanie umiejętności radzenia sobie ze stresem.

Rola stresu w nowoczesnym świecie

Stres jest naturalną reakcją organizmu na wyzwania, z którymi się zmagamy, jednak w dzisiejszym świecie jego poziom często przekracza zdrowe granice. Nowoczesne środowisko pracy, szybkie tempo życia, a także globalne wydarzenia, takie jak pandemia COVID-19 czy wojny w wielu zakątkach świata wywarły silny wpływ na nasze samopoczucie.

Według badań opublikowanych przez Światową Organizację Zdrowia, w trakcie pandemii wyzwalacze odpowiedzialne za wystąpienie lęków i depresji wzrosły o 25%. Długotrwały stres, związany z izolacją społeczną, strachem przed zachorowaniem czy ogólną niepewnością, wpłynął na zdrowie psychiczne wielu osób.

Ponadto, nawet po zakończeniu pandemii, poziom stresu w społeczeństwie pozostaje wysoki, a kolejne wyzwania, takie jak zmiany gospodarcze czy geopolityczne, nie ułatwiają sytuacji. Badania pokazują, że przewlekły stres wpływa nie tylko na nasze zdrowie, ale również na naszą wydajność w pracy, koncentrację i przede wszystkim na ogólną satysfakcję z życia.

Jednak trudne sytuacje, z którymi się zmagamy, uwidoczniły także potrzebę lepszego radzenia sobie ze stresem. Eksperci, tacy jak Wojciech Buda, zwracają uwagę na to, że umiejętność zarządzania stresem jest kluczowa zarówno dla sukcesu zawodowego, jak i dla zachowania zdrowia psychicznego.

W trakcie swojej kariery badawczej, Alia Crum, amerykańska psycholog, przeprowadziła szereg eksperymentów, które wskazują na pozytywny wpływ zmiany nastawienia do stresu. Uczestnicy programów szkoleniowych, skupionych na tej tematyce, zaobserwowali zmniejszenie liczby negatywnych objawów zdrowotnych, większe zaangażowanie i ogólną satysfakcję.

Zarządzanie stresem staje się zatem nie tylko kwestią zdrowia, ale także efektywności w działaniu i satysfakcji z życia. W kolejnej części tego artykułu omówimy podstawowe techniki zarządzania stresem, które można zastosować, aby poprawić swoją odporność psychiczną i lepiej radzić sobie z wyzwaniami codziennego życia.

Podstawowe techniki zarządzania stresem

Zarządzanie stresem jest umiejętnością, którą można rozwijać poprzez praktykowanie różnych technik i strategii. Każdy z nas bardziej lub mniej świadomie stosuje pewne sposoby radzenia sobie ze stresem, jednak niektóre metody są szczególnie skuteczne w obniżaniu poziomu stresu i poprawie naszego samopoczucia.

Orientacja na działanie i zapobieganie

Jedną z technik zarządzania stresem rekomendowaną przez trenera Wojciecha Budę jest orientacja na działanie i zapobieganie. Polega ona na aktywnym podejściu do sytuacji stresujących i podejmowaniu kroków, które mogą zmniejszyć nasz poziom stresu. Jeśli wiemy, że coś nas zestresuje, warto zapytać siebie, co możemy zrobić teraz, aby przygotować się do tej sytuacji i zminimalizować stres.

Aktywność fizyczna

Regularna aktywność fizyczna, taka jak siatkówka, siłownia czy yoga, jest kolejną skuteczną metodą radzenia sobie ze stresem. Aktywność fizyczna pomaga na chwilę oderwać się od stresów dnia codziennego i wyciszyć umysł, a także uwalnia endorfiny, które poprawiają nasz nastrój. Trener podkreśla, że regularne ćwiczenia fizyczne pomagają również w budowaniu odporności emocjonalnej.

Medytacja i mindfulness

Medytacja i mindfulness to techniki, które pomagają w skupieniu się na chwili obecnej i uspokojeniu umysłu. Praktyki te pozwalają zredukować stres, poprawić koncentrację i zwiększyć świadomość emocji. Wprowadzenie krótkich sesji medytacyjnych lub ćwiczeń mindfulness do codziennej rutyny, pozwala lepiej radzić sobie z wyzwaniami i zachować spokój w obliczu stresujących sytuacji.

Planowanie i organizacja

Planowanie i organizacja to kluczowe elementy skutecznego zarządzania stresem. Doświadczenie wielu praktyków podpowiada, aby codziennie sprawdzać swój kalendarz i notatki, analizować zadania oraz planować działania na kolejne dni. Pomaga to w uniknięciu nagromadzenia się stresujących sytuacji i pozwala lepiej radzić sobie z wyzwaniami. Jedną z metod, którą trener naszego szkolenia wykorzystuje, jest macierz Eisenhowera, pomagająca segregować zadania według ich pilności i ważności.

Chwila przerwy

Kiedy coś nas zestresuje, warto zrobić sobie krótką przerwę, aby pozwolić emocjom opaść. W stresie i silnych emocjach możemy podejmować mniej trafne decyzje, dlatego zaleca się zaczekać 2-3 minuty, aby uspokoić umysł i podejść do sytuacji z większym spokojem i klarownością.

W kolejnej części artykułu omówimy znaczenie emocjonalnej odporności oraz jak można ją rozwijać, aby lepiej radzić sobie z trudnymi sytuacjami życiowymi.

"Szkolenie polecę każdemu (nie tylko znajomemu) z czystym sumieniem, bo wiem, że nikt nie będzie zawiedziony. To co najbardziej doceniam po szkoleniu to ekspercka, duża wiedza naszej Trenerki, przykłady "z życia wzięte", ciekawe ćwiczenia i case study oraz sama atmosfera. Myślę, że żaden z uczestników nie czuł się "wywołany do tablicy", a wręcz przeciwnie - na fajnej, partnerskiej stopie, swobodnie rozmawialiśmy i wymienialiśmy się swoimi doświadczeniami. Podsumowując - mocna 5 :)" Katarzyna Bysina

Znaczenie emocjonalnej odporności

Emocjonalna odporność to zdolność radzenia sobie z trudnymi sytuacjami życiowymi. Jest ona oparta na świadomości własnych emocji i inteligencji emocjonalnej, czyli zdolności do rozumienia oraz skutecznego regulowania emocji. W dzisiejszym świecie, pełnym wyzwań i stresujących wydarzeń, rozwijanie tej umiejętności staje się coraz bardziej istotne.

Czym jest emocjonalna odporność?

Według Wojciecha Budy, emocjonalna odporność to kluczowa umiejętność, która pomaga nam radzić sobie z trudnymi sytuacjami życiowymi. Jest ona oparta na kilku ważnych elementach:

  1. znajomość własnych emocji: świadomość swoich emocji i umiejętność ich rozpoznawania to pierwszy krok do efektywnego radzenia sobie z nimi;
  2. panowanie nad własnymi emocjami: kontrola nad reakcjami emocjonalnymi pozwala unikać impulsywnych decyzji i zachowań, które mogą pogorszyć sytuację;
  3. automotywacja: motywowanie siebie do działania pomimo przeciwności pomaga utrzymać równowagę i dążyć do celów;
  4. empatia: zrozumienie emocji innych ludzi i zdolność do współodczuwania jest kluczowa w budowaniu relacji i radzeniu sobie ze stresem społecznym;
  5. podtrzymywanie relacji z innymi: wsparcie społeczne jest ważnym elementem emocjonalnej odporności, pomagając przetrwać trudne chwile.

Jak budować odporność emocjonalną?

Budowanie odporności emocjonalnej wymaga praktyki i zaangażowania. Trener Wojciech Buda rekomenduje kilka praktycznych działań, które mogą pomóc w rozwijaniu tej umiejętności. Oto kluczowe trzy..

  • Samoświadomość i słuchanie siebie - prowadzenie „wewnętrznego dialogu” i zrozumienie własnych emocji pomaga w radzeniu sobie z nimi.
  • Wsparcie społeczne - poszukiwanie wsparcia w rodzinie i znajomych w trudnych chwilach pomaga w uzyskaniu nowej perspektywy i radzeniu sobie z emocjami.
  • Praca ze specjalistą - psycholog lub psychoterapeuta może pomóc w zrozumieniu i radzeniu sobie z trudnymi emocjami oraz w budowaniu odporności emocjonalnej.

Emocjonalna odporność jest niezbędna do skutecznego radzenia sobie ze stresem i emocjami, a także do zachowania zdrowia psychicznego. W następnej części artykułu omówimy, jak te umiejętności można zintegrować w życie codzienne, aby lepiej radzić sobie z wyzwaniami.

"Prowadzący szkolenie mega przygotowany, a kiedy trzeba i zabawny, nie kieruje się standardowym schematem. Jest zaangażowany w przekazywanie wiedzy oraz instrukcji, jak radzić sobie w trudnych sytuacjach z klientami. Sposób prowadzenia ciekawy, dużo inscenizacji i scenek dotyczących sytuacji życiowych." Aleksandra Sobieraj

Integracja zarządzania stresem w codziennym życiu

Efektywne zarządzanie stresem wymaga nie tylko poznania technik, ale również ich regularnego praktykowania. Oto kilka praktycznych sposobów, które możesz zastosować w codziennym życiu, aby poprawić swoją odporność psychiczną i lepiej radzić sobie ze stresem.

1. Planowanie i organizacja

Praktyczna porada: codziennie rano, przed rozpoczęciem pracy, poświęć kilka minut na przejrzenie kalendarza i sporządzenie listy zadań. Skorzystaj z macierzy Eisenhowera, aby podzielić zadania na ważne i pilne, pilne ale nieważne, ważne ale niepilne, oraz niepilne i nieważne. Dzięki temu skupisz się na priorytetach i unikniesz stresu związanego z zaległymi zadaniami.

Przykład: jeśli masz nadchodzący projekt z odległym terminem, zaplanuj codzienne małe kroki, które pozwolą Ci osiągnąć cel bez stresu związanego z odkładaniem wszystkiego na ostatnią chwilę.

2. Chwila przerwy

Praktyczna porada: wprowadź do swojego dnia krótkie przerwy co 1-2 godziny, podczas których oderwiesz się od pracy. Wykorzystaj ten czas na rozciąganie, głębokie oddychanie lub po prostu krótki spacer np. po biurze. Taki reset pomoże Ci zredukować napięcie i zachować koncentrację.

Przykład: po trudnej rozmowie telefonicznej lub stresującym spotkaniu, wyjdź na chwilę na zewnątrz, weź kilka głębokich oddechów i skoncentruj się na otoczeniu. Ta krótka przerwa pomoże Ci uspokoić umysł i przygotować się na dalsze działania.

3. Aktywność fizyczna

Praktyczna porada: regularna aktywność fizyczna, nawet krótka, może znacznie obniżyć poziom stresu. Wybierz formę ruchu, którą lubisz, i zaplanuj ją w swoim harmonogramie. Nawet 20 minut spaceru lub szybkiej gimnastyki może poprawić nastrój i zwiększyć odporność na stres.

Przykład: jeśli czujesz się zestresowany po długim dniu pracy, wybierz się na krótki spacer na świeżym powietrzu lub zrób kilka prostych ćwiczeń rozciągających w domu. To proste działanie może pomóc Ci zrelaksować się i spojrzeć na problemy z innej perspektywy.

4. Mindfulness i medytacja

Praktyczna porada: mindfulness i medytacja to skuteczne techniki redukcji stresu. Poświęć kilka minut dziennie na praktykowanie uważności, skupiając się na oddechu lub otoczeniu. Aplikacje do medytacji mogą pomóc w regularnym praktykowaniu i oferują różnorodne ćwiczenia, które można łatwo dostosować do swojego dnia.

Przykład: po stresującym spotkaniu lub zadaniu, usiądź w cichym miejscu, zamknij oczy i skup się na oddechu przez kilka minut. Ta prosta praktyka może pomóc w uspokojeniu umysłu i zwiększeniu koncentracji.

5. Zdrowe rutyny

Praktyczna porada: stwórz zdrowe nawyki, które pomogą Ci w zarządzaniu stresem, takie jak regularne przerwy, ćwiczenia, zdrowa dieta i odpowiednia ilość snu. Ustal stałe godziny na relaks i odpoczynek, aby dać sobie czas na regenerację.

Przykład: wieczorem, zamiast spędzać czas przed ekranem, poświęć chwilę na relaksującą czynność, taką jak czytanie książki, słuchanie muzyki lub gorąca kąpiel. To pomoże Ci zrelaksować się przed snem i poprawić jakość odpoczynku.

Czy to szkolenie jest dla mnie?

Skuteczne zarządzanie stresem i emocjami to umiejętność, którą można rozwijać i doskonalić poprzez odpowiednie szkolenie. Dostarcza ono nie tylko praktycznych narzędzi do radzenia sobie z trudnymi sytuacjami, ale przede wszystkim pomaga w zrozumieniu własnych reakcji na stres i w budowaniu odporności emocjonalnej. To jednocześnie inwestycja w siebie tu i teraz, ale także w przyszłość. To czego nauczysz się podczas dwóch dni szkolenia będzie Ci służyć przez długie lata, pomagając w radzeniu sobie z trudnościami i osiąganiu Twoich celów.

"Szkolenie, podobnie jak inne prowadzone przez firmę BERNDSON, są bardzo przyjazne dla osób szkolonych, prowadzone w przyjaznej atmosferze, która powoduję, że wiedza sama wchodzi do głowy. Szkolenie z całą pewnością każdej ze szkolonych osób pozwoli zdobyć jakieś dodatkowe umiejętności, a także wiedzę, którą będzie można wykorzystać w życiu codziennym, w życiu zawodowym jak i prywatnym, w komunikacji z innymi osobami w zależności od sytuacji i efektu który chcemy osiągnąć. Warto spróbować i przekonać się, że było warto."

Michał Glosz

Ta edycja szkolenie obejmuje 8 modułów, które poruszają kluczowe aspekty radzenia sobie ze stresem. Oto dwa przykładowe.

  1. Jak „stresować się lepiej?” – przełom w myśleniu o stresie
    • Ten moduł skupia się na zmianie podejścia do stresu. Nauczysz się, jak przekuwać napięcie w energię do działania oraz jak wykorzystać siłę reakcji stresowych w praktyce.
  2. Sprawdzone metody i narzędzia wzmacniania odporności psychicznej
    • W tym module poznasz praktyczne metody zarządzania emocjami i reakcji na stres.
    • Moduł ten „uzbroi” Cię w narzędzia, które możesz stosować zarówno w życiu osobistym, jak i zawodowym, aby poprawić swoją odporność psychiczną.

Moduł 8. poświęcamy stworzeniu indywidualnego planu działania, dzięki czemu wychodzisz ze szkolenia nie tylko z wiedzą, a przede wszystkim konkretnym narzędziem, które pomoże Ci naprawdę przejść przez zmianę.

Trening uważności dla zapracowanych

Poprawa relacji, większe skupienie na priorytetach, wyzbycie się negatywnego nastawienia - oto konsekwencje stosowania treningu uważności (mindfulness). Według przeprowadzonych badań już 15 minut codziennej medytacji wystarczy by poczuć poprawę. Zatem pozbądź się  wymówki: “nie mam na to czasu” i poznaj sposoby w jaki możesz wykorzystać sztukę uważności w nawet najbardziej zapracowany dzień.

„Dotarliśmy tak daleko…”

Czy zdarzyło Ci się brnąć w projekt, inwestować w niego swoje finanse
i wysiłek, mimo, iż się zestarzał bądź stał się nieopłacalny?

Jeśli odpowiadasz twierdząco oznacza to, że uległeś “efektowi utopionych kosztów”, który silnie związany jest z regułą konsekwencji, odnoszącą się do tego, że posiadamy skłonność do angażowania się oraz konsekwencji.
W końcu każdy z nas chce być postrzegany jako osoba konsekwentna, tym bardziej, że osoby niekonsekwentne są uważane za niegodne zaufania, a nawet za kłamców. (Reguły wpływu społecznego Roberta Cialdiniego).

Obciążenie kosztowe odnosi się do tego, że ludziom trudno jest zrezygnować z celu,
w który już dokonali dużej inwestycji. Jak można wyleczyć się z tego efektu?
Odpowiedź brzmi: stosując mindfulness. (Badania zaprezentowane na łamach czasopisma  Psychological Science, Hafenbrack i in., 2013).

Jednak to nie wszystkie korzyści praktykowania uważności. Medytacja może także pomóc w walce z „negatywnym nastawieniem”: naturalną tendencją  do zbytniego skupiania się na negatywnych informacjach, które jest uwarunkowane genetycznie.

Czym w praktyce jest uważność?

Pamiętaj bycie świadomym nie polega na tym, że traktujesz wszystko co robisz niczym porcelanowe laleczki. Sednem uważności jest umiejętność zatrzymania przytłaczających, uporczywych myśli, które tylko blokują Twój entuzjazm i pozytywne nastawienie.

W jaki sposób możesz wprowadzić mindfulness w swoje życie?

1. Rozpocznij dzień od pauzy

Oddychaj świadomie. Skoncentruj się na procesie oddychania. Skup uwagę na czynnościach, które wykonujesz. Patrząc w lustro wykonaj trzy świadome oddechy. Następnie w trakcie mycia zębów zwolnij i zwróć uwagę na towarzyszące Ci doznania.

2. Delektuj się poranną kawą

Skup się tylko na czynności, w tym przypadku na piciu kawy. Poczuj ją, smakuj, niech sprawi Ci przyjemność. Robiąc sobie przerwy dajesz sobie czas na doświadczanie, lepsze odczuwanie smaku, a tym samym wzbogacasz swoje życie o miłe Twoim zmysłom doznania.

3. Wybierz się na spacer

Nie zapominaj o spacerze - nawet jeśli możesz go wykonać jedynie
w Twoim domu czy w biurze. Zwracaj przy tym uwagę na każdy krok, zobacz i poczuj każdy ruch, które wykonują poszczególne części Twojego ciała.

4. Ćwicz jedzenie z wdzięcznością

Podczas wieczornego posiłku poświęć chwilę, aby poczuć w sobie wdzięczność za to, że masz możliwość cieszenia się pysznym posiłkiem. Pomyśl o osobie, która go przygotowała i bądź jej wdzięczny. Potraktuj spożywanie posiłku jak “małą ucztę”, a nie jedynie konieczność.

5. Zwolnij przed snem

Przyjrzyj się swojemu oddechowi, poczuj co dzieje się z Twoim ciałem kiedy oddychasz. Wprowadź ten 3-5 minutowy rytuał przed snem, pozwoli Ci uspokoić myśli i przygotuje do odpoczynku.

Daniel Goleman powiedział kiedyś, że uważność jest mięśniem, nad którym powinniśmy pracować każdego dnia. Tylko wtedy będziemy w stanie otwarcie przyjmować rzeczy i emocje dziejące się w nas i wokół.

Więcej o wykorzystaniu pracy z ciałem i umysłem w sytuacjach stresogennych dowiesz się i doświadczysz podczas szkolenia: Zarządzanie stresem i emocjami.